africanah.org

Hamid el Kanbouhi
THE INVENTION OF FREEDOM
Until October 15, 2016, (re)D Gallery Antwerp

Hamid el Kanbouhi is also present at:
ART ON PAPER
8 September – 11 September 2016
ART FAIR, BOZAR, Brussels
http://www.artonpaper.be
See also: https://africanah.org/hamid-el-kanbouhi-2/

Vergiftigde liefdesbrieven

Op een dag liep ik het werk van Hamid El Kanbouhi binnen. Een speelse, uitzinnige kakafonie van hedendaagse beelden die oude mythen over de door lood en schimmel aangetaste mens in de wereld op zijn kop zetten. Buiten gekomen verlangde ik meteen opnieuw naar binnen te gaan; de wereld van de kunstenaar beviel me wel. Wellicht was ik er meer onderdeel van dan ik wilde toegeven, het was aan mij om het uit te zoeken.
Kanbouhi is als een uitstekend formulerende modernist die nadat hij de steen van het realisme op z’n zeggingskracht heeft uitgeknepen er mee aan de haal gaat. Waarom zou hij ook wanneer de hedendaagse verwarring over de fluide identiteiten die hij in zijn beelden vangt ons zoveel spectaculair kijkgenot te bieden heeft. Soms zoek ik hem op. We praten. EL Kanbouhi maakt van het gesprek work-in-progress.
In zijn atelier gaat er aan het werk een cavalcade van woorden vooraf gekalkt op gipsen scheidingswandjes zijn droomwereld en ideeenlandschap uitdrukken. Een veel voorkomend woord is “verleden.” Om die urgente dromen giet hij als in een een mal het werk- van inkt gaat het naar houtskool gaat het naar penseelstreken naar het aanbrengen van verf.
Het werk van El Kanbouhi is een nieuwe oefening in het creeren van een doek als document dat de gelaagdheid van onze centrifugale tijd kan vangen: de palimpsest. Ik vermoed dat wanneer ik een van zijn schilderijen met een mes zou afkrabben eronder een nieuw schilderij zou vinden waaronder weer een ander schilderij verborgen gaat, mogelijkheden die aan mogelijkheden voorafgaan om het onzegbare invoelbaar te maken. Zoals in de tuinen van de splitsende paden van de Argentijnse schrijver Borger waar alles zich vertakt.
Ze voelen als vergiftigde liefdesbrieven, El Kanbouhi’s werk, omdat tijdens het schrijven de rottende pest de geliefde heeft aangetast. Die hij aan het begin schreef is niet meer wie ze aan het einde van de brief is.
In dit werk heeft de vrouw een vooraanstaande plek, zij wordt als het schilderij gezien en zij ziet; hoe wij haar beschouwen, drukt ons met de neus op de feiten over hoe we onszelf beschouwen. Dan laat hij de vrouw die zichzelf vastlegt met een selfie en daarmee en de wereld afbakent en de kijker uitnodigt om haar afbakening te respecteren.
Dan is er een vrouw gezeten tussen mannen volledig op haar gemak; zij weet net zo min als wij wat die mannen daar doen. En zo wordt het werk een raadsel over autonomie. De vrolijke moslima’s lijken zich met meer lichtheid door het leven te bewegen dan de dames van de catwalk, genummerd en wel.
El Kanbouhi catalogiseert de grootste misdaad van de mens jegens de natuur: haar bestaansrecht afwijzen en daar het eigen bestaan boven plaatsen. Een gevaarlijke misdaad enkel gerechtvaardigd door de zucht naar verse, nimmer verwelkende waarheden. Het verlies is ingecalculeerd want men wenst niet met winst te eindigen.
Ik sluit af met een anekdote. In de week van de opening bezocht ik het atelier van Hamid. Mijn tweede bezoek in korte tijd. De eerste keer stond al het werk in het gelid. De tweede keer was het atelier leeg. We gingen naar de supermarkt om wat te drinken te kopen. Voor ons bij de kassa stond een nerveus ogende man die ons aansprak. Uit zijn onsamenhangende verhaal werd tenminste duidelijk dat hij geen vaste woon -of verblijfplaats had. “Het leven kent ook een achteruit,” zei de man, “te weinig mensen gebruiken ‘m.” Voor Hamid werd daar de waarheid op de staart getrapt. In stevige tred terug wandelend naar het atelier om verder te praten besloten we dat eensgezind dat we vaker gebruik zouden maken van de achteruit.

Abdelkader Benali