Joël Mpah Dooh
24-01-2016 / 28-02-2016
Galerie 23, KNSM-laan, 307-309, Amsterdam
BIJZONDERE ALLEDAAGSHEID
Papier, linnen, metaal of perspex, Joèl Mpa Dooh lijkt zich geen beperkingen op te willen leggen bij het kiezen van het materiaal waarop hij werkt. Het is geen uitzondering als hij naast krijt en verf ook aarde en klei gebruikt. Tactiliteit is voor hem een belangrijke kwaliteit. Ook met formaten gaat hij flexibel om. Van A4-formaat tot formaten die alleen in meters gemeten kunnen worden. Soms zijn zijn werken liggend, dan weer spelen ze zich in een cirkel af. Het experimenteren lijkt zijn tweede natuur.
In deze tentoonstelling laat hij enkele tientallen kleine tekeningen zien, 3 enorme werken op papier en een enkel werk op metaal. Ze zijn met elkaar verbonden door hun inhoud.
Hij verbeeldt taferelen, kleine onderdelen van een verhaal. Dat verhaal wordt gevoed door alledaagse gebeurtenissen, handelingen en ontmoetingen. Dat alledaagse speelt zich wel in de stad af. Vaak is er sprake van emotionerende alledaagsheid. De kleine, schetsmatige tekeningen lijken daar details van weer te geven, in de grote werken worden ze naast of onder elkaar op een neutrale achtergrond aangebracht. Het gaat hem kennelijk niet om een herkenbare context – de scènes kunnen zich in principe in elke grote stad afspelen – maar om de activiteiten zelf.
De grote tekening ‘Warm and safe tonight’ is daarvan een goed voorbeeld. Meer dan tien donkere scènes vullen het vel papier. Of die scènes samen één verhaal maken is niet duidelijk. Het zou kunnen. Is het een collage voortkomend uit vrije associaties? Wie weet. Misschien is het de bedoeling dat ik mijn eigen verhaal samenstel. Gebarentaal, houdingen en blikken maken duidelijk dat het er af en toe heftig aan toe gaat. Vooral de dominante aanwezigheid van ogen wijst op spanningen .
In een groot liggend werk op papier – ‘Braai’- lijken die spanningen op gevechten. De bovenkant van het werk verwijst formeel naar een klassieke fries, maar de decoraties van Dooh worden gevormd door mensen die over elkaar heen vallen of rollen, die elkaar vasthouden of grijpen, naar elkaar wijzen, met elkaar ruzie maken. Op de voorgrond staat een langwerpige eettafel waaraan twaalf mensen zitten. Een gezin met tien kinderen? Een voorbode van de taferelen boven hun hoofden, de taferelen die de kwetsbaarheid van de mens illustreren, de mens die via contacten met anderen op zoek is naar zichzelf? Is het werk een waarschuwing voor de hectiek van het leven? De kreet ‘Go Slow’ komt immers op verschillende tekeningen en schilderijen voor. Ook in dit werk vallen de uitpuilende ogen direct op.
De verhalen van Dooh mogen dan geïnspireerd zijn door de alledaagse werkelijkheid, hij verbeeldt ze als karikaturen ervan, met alle vertekeningen en uitvergrotingen die daarbij kenmerkend zijn. Zijn werk past beter in een cartoon traditie dan in een realistische kunststroming. De vorm zou erop kunnen duiden dat hij de behoefte heeft om een boodschap over te brengen. Zoals een cartoonist altijd kritisch wil reageren op actuele gebeurtenissen.
Joèl Mpa Dooh (1956) is afkomstig uit Kameroen. Hij woont en werkt in Douala. Hij is opgeleid in Frankrijk en heeft in vele landen geëxposeerd. Dat verklaart waarom zijn schilderijen en tekeningen universeel zijn, qua beeldtaal en qua thematiek. Het gebruik van bestaande materialen, alle materialen, heeft hij met veel Afrikaanse collega’s gemeen, maar de verhalen die hij ermee vertelt zijn herkenbaar voor iedere stadsbewoner.
Rob Perrée
Amsterdam, 4 oktober 2015.